Wat is een vector bestand en wat zijn de vector bestandformaten
Vector bestanden, hoor je er wel eens over? Wel, als je in de wereld van grafisch ontwerp of illustratie werkt is de kans groot dat je er al een keer mee te maken hebt gehad. Maar wat is een vector bestand? En waarom zijn ze zo handig? Laten we eens kijken.
Een vector bestand is een soort afbeelding die opgeslagen wordt als een reeks berekeningen en instructies, in plaats van pixel-naar-pixel data zoals bij raster bestanden. Wat betekent dat? Wel, het betekent dat je een vector afbeelding oneindig groot of klein kunt maken zonder dat de kwaliteit achteruit gaat. Dat maakt ze ideaal voor gebruik in printontwerp, zoals logo’s, of andere projecten waarbij scherpte belangrijk is. Bovendien, zijn vector bestanden vaak kleiner van formaat dan raster bestanden, dus ze zijn makkelijk te versturen en op te slaan.
Vector bestandformaten
Er zijn verschillende formaten van vector bestanden, zoals SVG, AI, EPS, PDF en CDR. Helaas werken niet alle bestandsformaten met elke app of software, dus het is verstandig om na te denken over mogelijke toepassingen van het bestand voordat je een formaat kiest.
- SVG staat voor Scalable Vector Graphics en is een open standaard formaat dat goed werkt voor webontwerp.
- AI is een formaat ontwikkeld door Adobe en wordt vaak gebruikt in professioneel grafisch ontwerp.
- EPS is een formaat dat vaak wordt gebruikt voor drukwerk
- PDF een universeel formaat is dat werkt met bijna elke software.
- CDR staat voor CorelDRAW, een populair programma voor vectorontwerp.
Hoe vector bestanden gebruiken:
Vector bestanden kunnen worden gebruikt voor allerlei projecten, van printontwerp tot webontwerp en illustratie. Bijvoorbeeld, je kunt een vector afbeelding bewerken en exporteren naar een ander formaat, zoals JPEG of PNG voor webgebruik of PDF voor drukwerk.
In sommige gevallen kan het zijn dat je meerdere versies van hetzelfde ontwerp of bestand hebt. Zo kan je bijvoorbeeld een visitekaartje ontwerpen in Illustrator en het bestand opslaan in .ai formaat. Misschien heb je een .pdf-bestand nodig om naar de drukker te sturen, dus sla je het voltooide ontwerp op als .pdf-bestand. Maar je bewaart het .ai bestand toch altijd als werkbestand voor eventuele toekomstige wijzigingen.
Kort samengevat, vector bestanden zijn een krachtig formaat met veel voordelen. Er zijn veel verschillende formaten, elk met hun eigen compatibiliteit en gebruiksdoel. En ze kunnen worden gebruikt voor allerlei projecten. Als je meer wilt weten over het werken met vector bestanden, raden we aan om verder te lezen en te onderzoeken welke software en hulpmiddelen er beschikbaar zijn.
Hoe een vectorbestand openen en bewerken?
Niet alle grafische ontwerpsoftware of tools ondersteunen vector afbeeldingsbestanden. Sommige programma’s, zoals Adobe Photoshop, kunnen vectorbestanden openen, maar ze bieden niet de mogelijkheid om vectorbestanden te bewerken of nieuwe vectorafbeeldingen te maken. Bijvoorbeeld, in Photoshop kan je een vectorafbeelding openen, bekijken of afdrukken. Maar je kunt het vectorbestand niet bewerken zonder het te rasteren. Een gerasterd bestand zal niet langer een vectorbestand zijn, en je verliest de mogelijkheid om de afbeelding naar een groter formaat te schalen zonder de duidelijkheid te beïnvloeden.
Als je een bestaand vectorbestand wilt bewerken, moet je het openen in een programma dat de specifieke bestandsextensie ondersteunt. Hier zijn enkele van de populairste programma’s en de vectorbestandstypen die ze ondersteunen:
- Open bestanden in deze formaten: .ai, .eps, .svg, .svgz, .pdf, .dwg, .dxf, .cdr, en meer
- Bestanden opslaan in deze formaten: .ai, .eps, .svg, .pdf, .fxg
- Open bestanden in deze formaten: .ai, .eps, .svg, .svgz, .pdf, .cdr, en .vsd
- Bestanden opslaan in deze formaten: .svg, .svgz, .eps, .pdf, .dwg, .fxg, en meer
- Open bestanden in deze formaten: .ai, .eps, .svg, .pdf, .cdr, .dwg, .dxf, .vsd, en meer
- Bestanden opslaan in de volgende formaten: .cdr, .ai, .svg, .svgz, .pdf, dwg, .dxf, en meer
- Open bestanden in deze formaten: .eps, .svg, .svgz, .gvdesign (de Pro-versie kan ook .ai-bestanden openen)
- Bestanden opslaan in deze formaten: .gvdesign, .svg, .pdf
Als je een vectorbestand opslaat, denk er dan aan welke programma’s anderen nodig zullen hebben om het bestand te openen en ermee te werken. Bedenk welk programma zij gebruiken, zo kan je ervoor zorgen dat het programma het bestand ondersteunt. Als je niet weet welke software of app ze gebruiken, is het misschien verstandig om het bestand op te slaan in een paar verschillende formaten, zodat ze ermee aan de slag kunnen, ongeacht welk programma ze gebruiken.
Wat zijn native bestandsformaten?
Ok, dus je hebt je ontwerp gemaakt en je wilt het opslaan. Hoewel je met de bovenstaande software en toepassingen allemaal je ontwerp kunt openen, bewerken en opslaan in verschillende typen beeldbestanden, zijn niet alle typen bestanden gelijk. Bijvoorbeeld, als je je kunstwerk opslaat in .svg formaat met Adobe Illustrator, wordt alleen het actieve artboard opgeslagen. Maar als je het opslaat als een .ai bestand, het native formaat van Illustrator, worden alle gegevens opgeslagen en kun je er later mee verder werken.
Elk programma heeft zijn eigen native formaat, dus wij raden aan om je werk op te slaan in het native formaat van het programma dat je gebruikt, totdat het klaar is. Daarna kun je het opslaan in andere formaten, zodat andere programma’s het kunnen openen. Bijvoorbeeld, je kunt een bestand opslaan in .ai formaat terwijl je eraan werkt, en vervolgens het voltooide ontwerp opslaan in .pdf formaat om het te verzenden voor drukwerk.
Hier zijn de native bestandsformaten van elk programma:
- Adobe Illustrator – .ai
- Inkscape – .svg
- CorelDRAW – .cdr
- Gravit Designer – .gvdesign
Opslaan in legacy-formaten
Wees je ervan bewust dat programma’s zoals Adobe Illustrator steeds veranderen en nieuwe functies toevoegen in elke release. Dit betekent dat het kan zijn dat oudere versies van Illustrator bijvoorbeeld, geen .ai bestanden kunnen openen die zijn opgeslagen in recentere softwareversies. Als je een bestand opslaat, heb je de optie om het op te slaan in een legacy versie, zodat mensen die een oudere versie van de software gebruiken, het bestand nog steeds kunnen openen.
Houd er wel rekening mee dat als je een bestand opslaat in een legacy versie, je sommige gegevens kunt verliezen door nieuwe functies die niet worden ondersteund door de oudere versie. Er kan een waarschuwing verschijnen als je een bestand opslaat in een oudere versie, waarin staat welke gegevens verloren gaan.
Al met al raden we aan om je werk op te slaan in de huidige versie, tenzij er een specifieke reden is om het bestand in een oudere versie te gebruiken.
Tekst opslaan in contouren
Als je een bestand klaarmaakt voor drukwerk is het belangrijk om de tekst op te slaan als contouren. Hierdoor kan je er zeker van zijn dat de tekst eruit zal zien zoals jij het bedoeld hebt, omdat de printer het lettertype waarschijnlijk niet heeft. Als de printer geen lettertype heeft, zal het programma de tekst converteren naar een ander lettertype, wat het uiterlijk van je ontwerp kan veranderen.
De oplossing is om de tekst te converteren naar contouren. Dit betekent dat de tekst wordt omgezet naar vectorvormen, zodat het niet uitmaakt of de printer het lettertype niet heeft. Let wel op, eenmaal omgezet naar contouren, kan de tekst niet meer worden bewerkt. Dus raden we aan om twee versies van je bestand op te slaan: een werkversie voor jezelf, waar de tekst nog niet is omgezet naar contouren en een versie voor de drukker waar de tekst wel is omgezet naar contouren.
In Adobe Illustrator, ga je naar Type > Contouren maken om de tekst om te zetten naar contouren.
Hoe weet ik of mijn bestand een echte vector is?
In de meeste vector formaten kun je raster afbeeldingen opnemen in het vector bestand, zoals bijvoorbeeld een .png raster afbeelding in een .eps bestand. Hoewel het bestand is opgeslagen in een vector formaat, zal het niet dezelfde eigenschappen hebben als een echt vector bestand, omdat het raster afbeelding bevat. Gelukkig is er een eenvoudige manier om te zien of je bestand raster afbeeldingen bevat. In Adobe Illustrator, ga je naar Venster > Links en je ziet een lijst van alle gebruikte raster afbeeldingen in je bestand.
Conclusie
Vector bestanden hebben een aantal voordelen ten opzichte van raster bestanden. Het grootste voordeel is dat ze kunnen worden opgeschaald zonder verlies van kwaliteit. Dit is bijzonder handig voor bepaalde soorten projecten, zoals logo ontwerpen. Er zijn verschillende gangbare vector bestands extensies, zoals .ai, .eps en .svg, maar het is meestal het beste om het native formaat te gebruiken van de software of toepassing die je gebruikt, tenzij er een specifieke reden is om een andere extensie te gebruiken.
